Bu projeyi neden seçtik?
Yapmış olduğumuz H-Köprüsü projesi,motor kontrolünde sıklıkla kullanılan bir sistem olmasından dolayı motor kontrolü hakkında temel bir uygulama yapmak ve npn-pnp transistörlerin ortak çalışmasından dolayı transistörlerin çalışma prensibini tam anlamıyla kavramak ve kullanabilmek için bu projeyi seçtik. Ayrıca elektronik elemanlar dersinin genel konusu yarı iletkenler olduğu için en sık kullanılan yarı iletken olan transistörler ile bir proje yapmayı dersin konusuna yakın kalmak adına seçmemizde bir neden oldu.
Devrenin çalışması ;
H-Köprüsü;
Devrenin görevi motorun yönünü değiştirebilmek. Motorun kutupları devredeki anahtarın konumuna göre yer değiştirmekte. H-köprü sisteminde asıl yapılan transistörlerin anahtar olarak kullanılmasıdır.Devre sağ lob sol lob olarak 2 ye ayrılır,sağ lob da ki transistörlerden çıkan sinyaller motorun 2 ucunu da kutuplandırmakta, aynı şekilde sol lob da ki transistörler de motoru kutuplandırmakta sağ ve solun farkı ise motoru kutuplandırmasındaki farklılık.Bir taraf motoru doğru polarlama yaparken diğer taraf ise motora ters polarlama uyguluyor.Bu sayede motor istenilen tarafa dönüş yapabilliyor. İki lob aynı anda çalışdığında ise devre kısa devre yapıyor ve motor herhangi bir yöne dönmüyor. Daha teknik olarak anlatmak gerekirse, Proteus Isıs üzerinden yaptığımız çizim üzerinden sol lobu anlatıcak olursak Q2 transistörünü Q1 transistörü ile anahtarlıyoruz,Q2 transistörü pnp bir transisör olduğundan emiterinden kollektörüne elektriğin geçebilmesi için beyzini Q1 transistörü üzerinden toprağa aktarıyoruz ve Q2 anahtarlanmış oluyor,Q1 ise npn bir transistör olduğu için direk anahtar kullanarak beyzine 5 volt göndererek anahtarlamasını yapıyoruz. Sol lobu aktif edebilmek için ilk önce anahtarımızı uygun konuma getiriyoruz anahtar üzerinden geçen sinyal Q1 ve Q3 npn transistörlerini aktif hale getiriyor.Q1 transistörünün aktif olmasından dolayı Q2 de anahtarlanıyor ve Q2 trransistörünün emiterindeki 5 volt kollektörüne ulaşıp motora ulaşıyor.Q2 den gelen enerji motorun üzerinden geçip devresini tamamlamak için Q3 transistörü üzerinden toprağa giderek devresini tamamlıyor ve motor polarma şekline göre dönmeye başlıyor.Anahtarı diğer konuma getirdiğimizde ise Q1 ve Q3 transistörü kesime gittiğinden dolayı Q2 transistörü üzerinden akım geçişi yapılamıyor ve sol lob pasif hale geliyor.Anahtar konumunun yer değiştirmesi ile Q4 ve Q6 npn transistörleri aktif hale geliyor ve Q4 transistörünün Q5 transistörünü anahtarlaması üzerine Q5 transistörünün emiterindeki enerji kollektöründen çıkıp motora ulaşıyor ve sol lobun tam tersi bir şekilde kutuplandırıyor ve Q6 üzerinden devresini tamamlıyor ve sağ lob aktif olup motor sol lobun tam tersi yönünde dönmeye başlıyor.
TC4426 ;
Entegrenin 2. ve 4. bacaklarına gelen sinyal ile 5. ve 7. bacakların doğru veya ters polarlanması üzerine motor kutuplandırılarak motorun kontrolü yapılır.
Kullanılan Malzemeler;
H-Köprüsü İçin;
2x 2li klemans
2x Led
2xBC237
2xBC327
2xBC337
4x330R
2x10K
2x100R
100nF
Toggle switch
5V Motor
TC4426 için;
TC4426 entegresi
2x330R
2x1K
2xLed
2x2li klemens
Toggle Switch
100nf
5V Motor
- İlk olarak H-Köprüsünün isis programını kullanarak çizdik
- Çizimini yaptığımız h köprüsünün testini yapmak için breadboard da kurulumunu yaptık ve test ettik.
- Kurmuş olduğumuz devrenin testini başarıyla tamamladıktan sonra pcb çizimini ares programı ile yaptık.
- Devrenin çizimini yaptıktan sonra ise devreyi basma işlemine geçtik.İlk aşama olarak kuşe kağıdına çıkardığımız devreyi bakır plakete ütü yardımıyla bastık.
- Bakır plakete bastığımız devre çizimini asite atarak yollar haricinde kalan bakırları erittik bu sayede sadece kullanacağımız bakır yollar kaldı.
- İletim yolları hazır olan kartımızın pedlerini deldik.
- Delmiş olduğumuz karta elemanlarımızı lehimledik.
Elemanları lehimledikten sonra tanıtım ve test videosunu çektik
- Motor kontrolünü güncel bir şekilde olması için birde tc4426 motor sürücü entegresi ile yaptık ve tanıtım ile test videosunu çektik.
Yapmış olduğumuz devrelerin sistemi ,motor kontrolünde ki birçok projede kullanılmaktadır ve geliştirilmeye müsait olup bir çok proje tasarlanabilir.
- Hazırlayanlar
Aykut Yıldız 2014010220051
Ertuğrul Gazi Yalçın 2014010220033
Sefer Kartaltepe 2013010220054 ,
Melikgazi Doğan 2014010220071