4017 ENTEGRESİ İLE YÜRÜYEN IŞIK DEVRESİ VE GÜÇ KAYNAĞI

Devrenin Amacı:

555 zamanlayıcı ve 4017 sayıcı entegrelerini araştırmak ve devrede uygulayarak çalışma prensibini öğrenmek.

Teorik Bilgiler:

Oluşturulan devrede 1 adet 555 timer, 1 adet 4017 sayıcı entegresi,10xLED,10x1Kohm direnç,1 adet 100K pot, 1 adet 4K7 ohm direnç,1 adet 10nf , 63uf(16V)kutuplu kapasitör ve güç kaynağı kullanılmıştır.

555 timer:

Standart bir 555 devresi içerisinde 25 transistör 2 diyot 15 direnç vardır. 8 bacağa sahiptir. Kare dalga sinyali(clock pulse) üretir.4.5v~16v besleme gerilimine sahiptir.200mA’e kadar çıkış akımı elde edilebilir.

555 Timer

 

555 Timer Çıkış Gerilim Sinyali

4017 entegresi :

Bu entegre 16 bacaklı bir entegredir.4017 entegresinde bulunan pinlerden enable, reset ve gnd pinleri kullanılırken şaseye bağlanır. Entegrenin şase ve power uçlarına gerekli enerji verilip devredeki clock pini gerekli tetikleme sinyalini aldıktan sonra entegre çıkışlarını belirli aralıklarla aktif yapar.

4017 Entegresi

 

Yürüyen LED devre şeması(10 kanallı)

Devrenin Çalışması:

Yürüyen ışık devresinde başlıca kullanılan devre elemanları 555 zamanlayıcı ve 4017 sayıcı devresidir. Devrede yaklaşık olarak 12V ile beslenen 555 timer kare dalga sinyal üretir. Bu kare dalga sinyaller 4017 entegresine 14. bacaktan giriş yaparak entegreyi tetikler. Her bir kare dalga sinyalinde 4017 entegresinin bir bacağı aktif olur ve sırayla LED’ler yanmaya başlar. Devredeki pot. direnç ile LED’lerin yanış hızı ayarlanır.

SONUÇ:

Devre başarıyla yapıldı. Potansiyometre yardımıyla frekans hızı artırıldığında neredeyse insan gözüyle görülemeyecek kadar LED’lerin yanma hızı (sırayla) arttı ve azaltıldığındaysa oldukça yavaşladı. Ancak parlaklıkları sabitti. Bu devre ile akım frekansının çıkıştaki yüklere olan etkisi gözlemlenmiş oldu. Frekans’ın LED’lerin yanma hızı ile doğru orantılı olduğu gözlemlendi. PIC (Örnek: 16F877A) ile de kolayca yapılabilecek bu devre, programlamak için kod istememesi ve manuel olmasının verdiği kolaylıkla ihtiyaç halinde daha yararlı olacaktır.

 

 

Devrenin Fotoğrafı

 

1.25V~30V Ayarlı Güç Kaynağı Devresi Uygulaması

Devrenin Amacı:

Güç kaynakları; bir sistem yada düzeneğin gereksinim duyduğu enerjiyi sağlamak için kullanılan birimlerin genel adıdır. Bu uygulamada oluşturulan devre ile ayarlanabilir güç kaynağının çalışma prensibinin öğrenilmesi ve pratik edilmesi amaçlanmaktadır.

Teorik Bilgiler:

Oluşturulan bu devrede; 1 adet trafo, 6x1n4001 diyot, 1 adet lm317 entegresi, 2200uF(35V) kapasitör, 220nF kapasitör,47uF(35V) kapasitör, 2.2uF(35V) kapasitör, 1 adet 220 ohm direnç ile 1 adet 5K pot kullanılmıştır.Genel olarak kullanılan devre elemanlarından farklı olarak lm317 entegresini incelersek;Üç bacaklı bir eleman olan lm317 entegesi devrede regülatör elemanı olarak görev yapmaktadır.Güçlü devrelerde kullanılamayan bu entegre 1.5A’e kadar dayanıklıdır.

 

Güç Kaynağı Devresi Şeması

 

Devrenin Fotoğrafı

 

Devrenin Çalışması:

Şebekeden alınan 220v’luk gerilim trafo da 12v’a düşürülür.Daha sonra diyotlar üzerinden tek yönlü akım geçmesiyle doğrultulan sinüzoidal gerilimin zamana bağlı olarak yönünün aynı olması sağlanır.Devrede ki kondansatörün faktörü ise,gerilimin sabit bir değerde kalması için filitreleme görevi yapmaktadır. Yine devredeki potansiyometre ile çıkıştan alınan gerilimin seviyesi ayarlanır.

Sonuçlar:

Devre Başarıyla Çalıştırıldı. Herhangi bir ısınma problemi gözlemlenmedi.Ancak tedbir amacıyla LM317’ye bağlanmış soğutucu çıkarılmadı. Teoride 30V DC çıkışı alındığı söylenmesine rağmen 35V’a yakın maksimum çıkış değeri gözlemlendi. Minumum değer ise 0V DC’ye oldukça yakındı. Ayrıca 1,25A değeri yerine kullanılan trafonun VA değeri 10 olduğu için 10VA/24V=0,416A’lik değer gözlemlendi.Üstünde 3 adet seri bağlı 12V DC gerilimi ile çalışan şerit LED yük olarak bağlandığında(çıkış gerilimi boştayken 12V DC olarak ayarlandı.) gözlemlenen değer yaklaşık olarak 8.31V DC’ydi. Yani güç kaynağı devresine yük bağlandığında teorideki çıkış gerilimi ile pratikteki gerilim örtüşmedi. Son olarak yüklü halde devrenin çıkışa verebileceği maksimum DC gerilimini gözlemlemek için şerit LED bağlıyken potansiyometre ile çıkış gerilimi artırıldı ve maksimum 11V DC’lik değer gözlemlendi. Bu sırada LED’in parlaklığı arttı. Bu gözlemlerin sonucunda diyebiliriz ki; yükün devreye negatif bir yönde etkisi oldu. Yani çıkış gerilimi boşta çalışmaya göre yüklüyken daha azdı. Bunun sebebi ise yükün devreye bağlanarak tükettiği güçtür.

Devrenin Kurulum Aşamaları

1.Kullanılacak olan malzemeler temin edildi.

 

2.Baskı devre yapılmadan önce grup halinde board üzerine kurularak çalışması kontrol edildi.

 

3.Elle baskı devre hazırlandı.Ve asetat kalemiyle plakete çizildi.Kullanılacak olan Perhidrol ve Tuz Ruhu karışımı daha önce yapılmış olan araştırmaya göre hazırlanarak çizilmiş olan plaket asidin içine atıldı.

4.Devre şeması kontrol edilerek devre elemenlarını yerleştirmek amacıyla plaket el matkabı ile delindi.

5.Devre elemanları baskı devre hazırlanması amacıyla plakette delinen yerlere lehimlendi.

Dipnot: Tuz ruhu ve perhidrol karışımı ile uğraşırken eldiven kullanmamak cildinize zarar verebilir.